Czy dyrektor może żądać zaświadczenia z KRK od nauczyciela zatrudnionego w szkole/przedszkolu w którego aktach takiego dokumentu brak? Czy pracownik obsługi lub administracji w szkole/przedszkolu w myśl obowiązujących przepisów powinien przedstawić zaświadczenie z KRK? Czy przepisy w najbliższym czasie mają ulec zmianie w tej kwestii?

Zgodnie z art. 10 ust. 5 pkt 4 i ust. 8 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r., poz. 984) nie można nawiązać stosunku pracy z nauczycielem, który nie spełnia warunku niekaralności prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. W celu potwierdzenia spełniania tego warunku nauczyciel, przed nawiązaniem stosunku pracy, jest zobowiązany przedstawić dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego, z wyjątkiem przypadku gdy z nauczycielem jest nawiązywany kolejny stosunek pracy w tej samej szkole w ciągu 3 miesięcy od dnia rozwiązania poprzedniego stosunku pracy. Przepis ten został wprowadzony ustawą z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy Karta Nauczyciela oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 145, poz. 917), który wszedł w życie 23 sierpnia 2008 r. W zależności od tej daty ocenia się możliwość uzupełnienia dokumentacji kadrowej nauczyciela. Od nauczycieli zatrudnionych przed tą datą nie można żądać zaświadczenia o niekaralności bowiem w momencie, w którym nawiązany był stosunek pracy nie było takiego ustawowego obowiązku. W stosunku do nauczycieli zatrudnionych po tej dacie, jeżeli strony stosunku pracy nie zrealizowały tego obowiązku, istotne jest to, aby taki dokument znalazł się aktach. Z wnioskiem o udzielenie informacji może wystąpić sam zainteresowany albo dyrektor szkoły, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1068) – prawo do uzyskania informacji o osobach, których dane osobowe zgromadzone zostały w Rejestrze, przysługuje pracodawcom, w zakresie niezbędnym dla zatrudnienia pracownika, co do którego z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej.

W świetle ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 530) pracownikiem samorządowym może być osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych. W przypadku pracowników administracji i obsługi nie jest wymagana niekaralność za przestępstwo popełnione umyślnie, ani również nie ma wymogu przedłożenia informacji z KRK na potwierdzenie pełni praw publicznych. W takim przypadku dyrektor szkoły może jedynie żądać od pracownika oświadczenia.