W jaki sposób można ukarać nauczyciela, który pozostawił dzieci w klasie bez opieki sam udając się na obiad. Należy wskazać, że w klasie znajdowały się również dzieci niepełnosprawne.

Nauczyciele, jako pracownicy wykonujący zawód regulowany, podlegają odpowiedzialności za wadliwe lub niezgodne z prawem wykonywanie obowiązków służbowych na podstawie dwóch aktów prawnych.

Jak każdy pracownik, tak i nauczyciel, podlega odpowiedzialności porządkowej, o której mowa w art. 108 Kodeksu pracy. Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować karę upomnienia lub nagany.

Dyrektor szkoły może zastosować wobec pracownika karę porządkową, o której mowa w art. 108 k.p., jeżeli popełniony przez niego czyn jest bezprawny oraz zawiniony. Bezprawność oznacza przekroczenie konkretnych reguł, określonych w przepisie art. 108 k.p. (w przypadku, o którym mowa w pytaniu nauczyciel oddalił się ze stanowiska pracy przez co naruszył ustaloną organizację i porządek w procesie pracy). Kara porządkowa można zastosować, jeśli nauczycielowi można zarzucić zawinione zaniedbanie (naruszenie) obowiązków pracowniczych, co należy ocenić, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności faktycznych danego zdarzenia (przykładowo wyjście z klasy nie było spowodowane chęcią udzielenia pomocy uczniowi znajdującemu się niebezpieczeństwie na korytarzu, co stanowiłoby usprawiedliwioną przesłankę wyjścia z klasy).

Podkreślenia wymaga, że kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Dyrektor szkoły jako pracodawca może ukarać nauczyciela karą porządkową po tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika.

Drugim rodzajem odpowiedzialności, jakim podlega nauczyciel, jest odpowiedzialność dyscyplinarna. Stosownie do art. 75 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r., poz. 984) nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 KN. W świetle art. 6 KN nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę. Pozostawienie uczniów bez opieki stanowi naruszenie obowiązków, o których mowa w art. 6 pkt 1 KN.

W przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązku sprawowania opieki nad uczniami, dyrektor szkoły zawiadamia wojewodę, przy którym działa komisja dyscyplinarna, o zaistniałym zdarzeniu, celem doprowadzenia do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. O wszczęciu postępowania wyjaśniającego decyduje natomiast rzecznik dyscyplinarny na polecenie wojewody, przy którym rzecznik działa. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego rzecznik może złożyć wniosek do komisji dyscyplinarnej o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego albo umarza postępowanie.

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 85 ust. 4 KN postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego wydaje się, jeżeli za popełniony czyn nauczyciel został ukarany karą porządkową zgodnie z art. 108 k.p., chyba że popełniony czyn narusza prawa i dobro dziecka.

Podsumowując, nauczyciel za pozostawienie uczniów bez opieki może być ukarany karą porządkową lub dyscyplinarną. Jeżeli zostanie ukarany przez dyrektora szkoły karą porządkową, to nie może być już ukarany karą dyscyplinarną.