Zwracam się z prośbą o opinię prawną dotyczącą kwalifikacji nauczyciela języków obcych. Opis sytuacji nauczyciela 1: nauczyciel zatrudniony w 1996 r. Wykształcenie: licencjat z języków obcych. Brak studiów magisterskich. Zatrudnienie przez mianowanie (akt nadania): 2005 r. Późniejsze dyplomowanie z 2011 r. Czy nauczyciel ma prawo nauczać w szkole ponadpodstawowej na podstawie posiadanych kwalifikacji? Czy należy zatrudnić go z aktu mianowania, czy jako nauczyciela bez uprawnień spoza tabeli? Opis sytuacji nauczyciela 2: nauczyciel zatrudniony w 2007 r. Wykształcenie: studia magisterskie z filologii germańskiej, licencjat z filologii angielskiej. Zatrudnienie przez mianowanie (akt nadania): 2019 r. Nauczyciel zatrudniony w wymiarze 15/18 j. niemiecki oraz 5/18 j. angielski. Czy nauczyciel powinien być zatrudniony na podstawie mianowania z obu przedmiotów? Czy z języka niemieckiego z aktu mianowania, a z angielskiego jako bez odpowiedniego wykształcenia spoza tabeli?

Kwalifikacje obydwu nauczycieli (tytuł licencjata w zakresie danego języka obcego) według aktualnie obowiązującego § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1289) są formalnie niewystarczające do nauczania języka w szkole ponadpodstawowej. Można je więc oceniać jedynie przez pryzmat tego, czy w razie kontynuowania zatrudnienia na podstawie mianowania, nauczyciele zachowali nabyte kwalifikacje w związku ze zmieniającymi się przepisami wykonawczymi, a więc czy były one wcześniej wystarczające do pracy w szkole ponadpodstawowej (tylko przy zatrudnieniu przez mianowanie). Zgodnie bowiem z § 27 rozporządzenia MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r., nauczyciele zatrudnieni w dniu 1 września 2017 r. na podstawie mianowania, którzy spełniali wymagania kwalifikacyjne na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.
Niewątpliwie wymogu tego nie spełnia drugi nauczyciel, który dopiero w 2019 r. został zatrudniony na podstawie mianowania i jednocześnie nie posiada kwalifikacji z § 12 ust. 1 ww. rozporządzenia; nie można więc jemu przydzielić godzin języka angielskiego w ramach zatrudnienia przez mianowanie, a jedynie na czas określony na umowę o pracę za zgodą kuratora oświaty oraz z wynagrodzeniem zasadniczym przypisanym nauczycielowi stażyście (art. 10 ust. 9 i 10 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2215).
Z kolei pierwszy nauczyciel, który na podstawie mianowania został zatrudniony w 2005 r., nie miał w tamtym czasie kwalifikacji wymaganych do nauczania języka obcego w szkole ponadpodstawowej z tytułem licencjata na podstawie § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2002 r Nr 155, poz. 1288 ze zm.). Następnie od dnia 1 września 2009 r. nauczyciel posiadał wymagane kwalifikacje według § 11 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1264 ze zm.) – miał ukończone studia I stopnia w specjalności danego języka obcego. Kwalifikacje te zachował w dniu 1 września 2017 r., kiedy nadal był zatrudniony przez mianowanie, na podstawie § 27 rozporządzenia MEN z dnia 1 sierpnia 2017 r., a więc w ramach zatrudnienia na podstawie mianowania może wyjątkowo z tytułem licencjata uczyć języków obcych (art. 10 ust. 5 pkt 5 KN).