Do ubiegłego roku przechodziliśmy lekarskie badania okresowe korzystając z usług lekarza medycyny pracy. Lekarz zlecał nam wykonanie morfologii, badania laryngologicznego itd. Prosił o komplet wyników, na ich podstawie (i na podstawie wywiadu lekarskiego) udzielał zdolności do pracy. W tym roku korzystaliśmy z kompleksowej usługi medycyny pracy w przychodni, bo podobno takie badanie ma się odbywać w jednym miejscu. Czy mogę prosić o podstawy prawne takiego wykonywania badań?

Odpowiedź jest uzależniona od zakresu badań niezbędnych do wykonania badania profilaktycznego, które ma ocenić zdolność do pracy konkretnego pracownika. Na podstawie § 2 ust. 2 i 3 oraz § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2016 r., poz. 2067) lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne może poszerzyć jego zakres o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika; wówczas specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe stanowią część badania profilaktycznego. Czyli lekarz medycyny pracy może uznać, że potrzebne jest badanie konsultacyjne (medyczne) laryngologa bez specjalizacji z medycyny pracy oraz badania krwi, a ich wykonanie poza ośrodkiem medycyny pracy zostanie objęte badaniem profilaktycznym Natomiast jeśli badanie np. laryngologiczne nie ma charakteru konsultacyjnego (nie jest „zwykłym” badaniem medycznym), tylko ma ono ocenić przykładowo wpływ hałasu w środowisku pracy na zdrowie danego pracownika, a kompetencji do jego przeprowadzenia nie ma lekarz wykonujący badanie profilaktyczne, wówczas badanie laryngologiczne powinno zostać przeprowadzone przez laryngologa wyspecjalizowanego w medycynie pracy (Wyka Teresa, Komentarz do rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, [w:] Akty wykonawcze prawa pracy. Komentarz, WK 2016). Przykładowo w odniesieniu do badań profilaktycznych pracowników szkoły może okazać się, że badania laryngologiczne pracownika administracji może wykonać laryngolog bez specjalności w medycynie pracy, ale już wobec nauczycieli może być wymagane przebadanie przez laryngologa z kwalifikacjami z medycyny pracy.