Jednym z elementów funkcjonowania kontroli zarządczej jest jej ocena. W jaki sposób szkoła powinna przeprowadzić taką ocenę?

 Jednym z warunków zapewnienia efektywnej kontroli zarządczej jest ocena jej funkcjonowania. Może być ona dokonywana w formie samooceny przeprowadzanej przez pracowników szkoły oraz za pomocą audytu wewnętrznego. Zasady i metody przeprowadzania oceny funkcjonowania kontroli zarządczej zawiera piąty standard kontroli zarządczej.

Samoocena przeprowadzana przez pracowników szkoły
Jednym ze sposobów oceny funkcjonowania kontroli zarządczej jest samoocena przeprowadzana przez pracowników szkoły. Może być ona przeprowadzana w formie opisowej lub w formie ankiety zawierającej kryteria oceny. Samoocena sporządzona przez pracownika powinna dać między innymi informację o tym czy pracownik:

• wykonuje swoje zadania z należytą starannością,
• dba o szybkie i efektywne realizowanie powierzonych obowiązków, umożliwiając uzyskiwanie wysokich efektów pracy,
• postępuje zgodnie z zasadami kodeksu etyki,
• obiektywnie rozpoznaje sytuację,
• posiada odpowiednią znajomość przepisów niezbędnych do właściwego wykonywania swoich obowiązków oraz czy potrafi je umiejętnie zastosować.

Zadania dyrektora szkoły
Dyrektor szkoły wyznacza osobę lub zespół odpowiedzialny za koordynację samooceny (przygotowanie, przeprowadzenie i opracowanie jej wyników). Ma on obowiązek poinformować wszystkich pracowników szkoły o planowanym przeprowadzeniu samooceny oraz wyznaczeniu osoby koordynującej ten proces, jej zadaniach i uprawnieniach. Ponadto powinien zaznaczyć pracownikom, iż nie będą oni ponosić żadnych negatywnych konsekwencji związanych z przedstawioną przez nich opinią.

Audyt wewnętrzny sposobem na ocenę funkcjonowania kontroli zarządczej
Kolejnym sposobem oceny funkcjonowania kontroli zarządczej jest audyt wewnętrzny, czyli bieżąca działalność doradcza i weryfikująca, prowadzona przez wyodrębnioną komórkę organizacyjną w jednostce. Audyt wewnętrzny ma na celu usprawnienie funkcjonowania jednostki oraz pomaga w osiąganiu celów jednostki.

Działalność audytu powinna być skoncentrowana na obszarach, w których możliwe jest występowanie najbardziej istotnych ryzyk. Audyt powinien również pomóc w ocenie efektywności zarządzania ryzykiem.

Procedury kontroli zarządczej pod kontrolą
Kontroli skuteczności działania powinny podlegać również same procedury kontroli zarządczej, czyli wszystkie regulaminy i instrukcje funkcjonujące w szkole. Ocenie powinno podlegać to, czy zapisane w powyższych zarządzeniach wytyczne są zgodne z przepisami prawa, czy są przez pracowników przestrzegane, czy zapisy są adekwatne do rzeczywistości oraz czy są możliwe do realizacji. W przypadku stwierdzenia rozbieżności pomiędzy zapisami w procedurach a sposobem funkcjonowania kontroli zarządczej, należy wprowadzać zmiany w formie aneksów lub poprzez wydanie nowego zarządzenia.

Kontrola instytucji zewnętrznych

Przed dokonaniem próby oceny funkcjonowania kontroli zarządczej dyrektor powinien zapoznać się również z wynikami przeprowadzonych kontroli instytucji zewnętrznych, jakie miały miejsce w szkole, np. kontrole inspektorów ZUS.

Na podstawie wcześniejszych wyników dyrektor ocenia jakość kontroli zarządczej
Dopiero na podstawie wyników wymienionych wyżej kontroli dyrektor szkoły może w pełni ocenić jakość funkcjonowania kontroli zarządczej w jednostce oraz, jeżeli to konieczne, wprowadzić zmiany i usprawnienia tak, aby w następnych latach kontrola zarządcza spełniała swoją rolę.