Oddziały przygotowawcze. W naszej szkole utworzone są oddziały przygotowawcze dla uczniów przybywających z zagranicy, słabo znających lub nieznających języka polskiego. Celem wprowadzenia tej formy organizacyjnej miało być wspomaganie efektywności kształcenia osób, które uczyły się w szkołach funkcjonujących w zagranicznych systemach oświaty. I w codziennej praktyce jest to zwyczajnie fikcja. Nauka w oddziałach przygotowawczych przebiega według realizowanych w szkole programów nauczania, czyli podstawy programowej obowiązującej wszystkich uczniów. Jednym słowem, klasy powitalne nie zostały pomyślane jako klasy „zerowe”, w których uczniowie będą przygotowywani do życia w Polsce i intensywnie nauczani języka polskiego, ale jako klasy, w których będą szli tokiem nauczania analogicznym do realizowanego w klasach „regularnych”. Nie jest to możliwe wśród uczniów w różnym wieku, mających różną znajomość języka polskiego, różną wiedzę na temat życia w Polsce, różne doświadczenia edukacyjne. Zapis pozwalający dostosować metody nauczania i formy ich realizacji do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych nie daje wystarczających możliwości organizacji procesu nauczania. Czy zatem możemy traktować te oddziały przygotowawcze jako klasy „zerowe”, ze specjalnie utworzoną na te potrzeby podstawą programową? Czy jedynym rozwiązaniem w polskim oddziale przygotowawczym jest zakończenie nauki w danym roku szkolnym brakiem promocji do klasy następnej? Bo jak można oczekiwać, żeby dziecko bez znajomości języka polskiego w kilka miesięcy zaliczyło pozytywnie np. fizykę w obcym dla siebie języku? Stąd moje pytanie, czy jest jakakolwiek możliwość, aby oddziały powitalne nie musiały kończyć się tradycyjnym świadectwem i często zwyczajnie brakiem promocji? Kto z nas by się uczył obcego języka, będąc ciągle ocenianym?

Jak wyjaśniono w art. 4 pkt 13 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 910 z późn. zm.), oddział przygotowawczy to oddział szkolny dla osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, jak również wykazują zaburzenia w komunikacji oraz trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, co wymaga dostosowania procesu i organizacji kształcenia do ich potrzeb i możliwości edukacyjnych. Szczegółowe warunki tworzenia i funkcjonowania oddziałów przygotowawczych określone są w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1283). Jak stanowi § 16 tego rozporządzenia, oddział przygotowawczy tworzony jest przez organ prowadzący danej szkoły na wniosek jej dyrektora. Następnie dyrekcja powołuje zespół kwalifikujący uczniów. W jego skład wchodzi dwóch nauczycieli oraz pedagog lub psycholog. Ważne jest to, że w oddziale przygotowawczym nie można przekraczać 15 uczniów.
Co istotne, nauczanie w oddziale przygotowawczym jest prowadzone według realizowanych w szkole programów nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów. Z kolei zajęcia edukacyjne w oddziale przygotowawczym prowadzą nauczyciele poszczególnych zajęć edukacyjnych.
Rozporządzenie stanowi, że na realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych w oddziale przygotowawczym przeznacza się w tygodniowym rozkładzie zajęć liczbę godzin:
1) w szkole podstawowej dla klas I-III - nie mniejszą niż 20 godzin tygodniowo;
2) w szkole podstawowej dla klas IV-VI - nie mniejszą niż 23 godziny tygodniowo;
3) w szkole podstawowej dla klas VII i VIII - nie mniejszą niż 25 godzin tygodniowo;
4) w szkole ponadpodstawowej - nie mniejszą niż 26 godzin tygodniowo.
Co do zasady, nauka w oddziałach przygotowawczych przebiega według obowiązującej na danym etapie edukacyjnym podstawy programowej. Dziecko uczące się w klasie przygotowawczej podlega klasyfikacji i promocji do następnej klasy, tak jak inni uczniowie, gdyż intensywna nauka języka prowadzona jest równolegle do realizacji podstawy.