Proszę o odpowiedź na następujące pytanie: jakich nauczycieli dodatkowo musimy od stycznia 2016 r. zatrudnić w klasach, w których uczą się dzieci z orzeczeniami: - orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na autyzm (uczeń w normie intelektualnej); - orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na: niepełnosprawność sprzężoną: upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim oraz afazję motoryczną; - orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na Zespół Aspergera (w normie intelektualnej); - orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim. W którym przypadku powinniśmy zatrudnić nauczyciela wspomagającego, a w którym wystarczy asystenta?

  Kwestię tę jednoznacznie reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 r., poz. 1113) w § 7 ust. 2-6 mówiącym, iż:

w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, zatrudnia się dodatkowo:
1. nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów
lub
2. w przypadku klas I–III szkoły podstawowej – asystenta
lub
3. pomoc nauczyciela – z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Trzeba jednak pamiętać, że:
ad. 1: Nauczyciel posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej lub specjalista to nauczyciel wspomagający (potocznie) ucznia niepełnosprawnego - surdopedagog, tyflopedagog, oligofrenopedagog, pedagog leczniczy lub pedagog terapeuta, który:

• prowadzi wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami realizuje zintegrowane działania i zajęcia, określone w IPET;
• prowadzi wspólnie z innymi nauczycielami i specjalistami pracę wychowawczą z uczniem niepełnosprawnymi
• uczestniczy, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych przez nauczycieli i specjalistów
• udziela pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom i specjalistom realizującym zintegrowane działania i zajęcia w doborze form i metod pracy z uczniem niepełnosprawnym

ad. 2: Asystent nauczyciela w klasach I-III oraz asystent nauczyciela świetlicy szkolnej to osoba, do zadań której należy:

• wspieranie nauczyciela prowadzącego lub wychowawcę świetlicy, nie ucznia. Może pomagać nauczycielowi np. w układaniu testów dla klasy, próbach na apel, wyjściu uczniów na basen czy do kina albo przygotowaniu sprzętu audiowizualnego przed lekcjami.
• Osoba na takim stanowisku musi posiadać wykształcenie wyższe, wymagane do zajmowanego stanowiska w SP oraz kurs pedagogiczny. Tak samo, jak w przypadku „zwykłego" nauczyciela, asystent musi okazać zaświadczenie o niekaralności, braku wszczętego postępowania dyscyplinarnego oraz karnego.
• Asystentowi nie powierza się zadań związanych ze współorganizowaniem kształcenia integracyjnego i kształcenia uczniów niepełnosprawnych – także formalnie nie może on pełnić funkcji „cienia” ucznia.
• Asystent nie może też zostać zatrudniony zamiast pedagoga wspomagającego w klasie integracyjnej.
• Asystent jest zatrudniony na zasadach określonych w kodeksie pracy, a nie na podstawie Karty Nauczyciela. Oznacza to, że jego czas pracy będzie wynosił 40 godzin tygodniowo (w przypadku zatrudnienia na cały etat).

ad 3: Pomoc nauczyciela to pracownik niepedagogiczny zaliczany do grupy pracowników pomocniczych i obsługi.

• Pomoc nauczyciela zatrudnia się na podstawie umowy o pracę. Pełny etat na tym stanowisku - 40 godzin tygodniowo.
• Pomoc nauczyciela musi mieć co najmniej wykształcenie podstawowe, nie musi się legitymować doświadczeniem zawodowym i należy do VI kategorii zaszeregowania, jeśli chodzi o poziom wynagrodzenia.
• Dyrektor musi samodzielnie zdecydować, jakiego wymaga doświadczenia i kwalifikacji zawodowych od kandydata do pracy na stanowisku pomocy nauczyciela, a także, czy dany kandydat jest osobą odpowiednią do pracy w jego placówce, biorąc pod uwagę potrzeby nauczycieli i uczniów.
• Czynności pomocy nauczyciela mają charakter techniczny i porządkowy.
• Pomoc nauczyciela nie może przejmować obowiązków nauczyciela.

Zatem:

• W klasie, w której jest uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na autyzm (uczeń w normie intelektualnej), uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na: niepełnosprawność sprzężoną: upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim oraz afazję motoryczną oraz uczeń z orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na Zespół Aspergera (w normie intelektualnej) – należy obligatoryjnie zatrudnić jedną z osób wskazanych w/w wspomnianym rozporządzeniu. Decyzja, czy ma to być nauczyciel lub specjalista posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia tychże uczniów niepełnosprawnych czy też asystent - tylko przysługujący w klasie I-III lub na świetlicy - należy wyłącznie do dyrektora szkoły.
• W klasie, w której jest uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim nie trzeba z dniem 1 stycznia 2016r. zatrudniać obligatoryjnie żadnej z w/w osób. Natomiast można kogoś z nich zatrudnić – wyłącznie za zgodą organu prowadzącego.