Uczeń z naszego obwodu od ośmiu lat jest uczniem innej szkoły (nigdy nie był uczniem naszej szkoły). Przestał uczęszczać na zajęcie. Która szkoła obwodowa powinna podjąć kroki prawne związane z nieuczęszczaniem do szkoły?

Trzeba zacząć od tego, że art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 910 z późn. zm.) stanowi, że nauka jest obowiązkowa do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Zgodnie z art. 31 ust. 4 i 5 ww. ustawy dziecko w wieku 6 lat jest zobowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego. Jest to tzw. obowiązek przedszkolny, który rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat.
Wyjątkiem jest sytuacja wskazana w art. 31 ust. 2 ustawy, gdyż dziecko posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wychowaniem przedszkolnym może być objęte w wieku powyżej siedmiu lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy dziewięć lat. Obowiązek odbycia wychowania przedszkolnego dzieci z orzeczeniem rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko rozpocznie spełnianie obowiązku szkolnego. Z kolei ich obowiązek szkolny odracza się.
Obowiązek szkolny dziecka zdrowego rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy siedmiu lat i trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia osiemnastego roku życia. Dziecko może iść do szkoły również wieku sześciu lat, ale jest to zależne od woli jego rodziców lub opiekunów prawnych.
Obowiązek szkolny jest spełniany jeżeli dziecko uczęszcza do szkoły podstawowej publicznej albo niepublicznej. O tym do jakiej szkoły będzie ono chodziło również decydują rodzice lub opiekunowie prawni.

O ile rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo wyboru szkoły i decyzji w jakim wieku dziecko zacznie realizować obowiązek szkolny, to nie mogą samodzielnie zdecydować o tym, że np. będą swojego syna czy córkę uczyć samodzielnie w domu. Art. 40 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe konstytuuje obowiązek każdego rodzica lub opiekuna prawnego polegający na:
• dopełnieniu czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły,
• zapewnieniu regularnego uczęszczania na zajęcia szkolne,
• zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających przygotowanie się do zajęć.

Bardzo ważne jest to, że zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe niespełnianie obowiązku wychowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Uprawniony organ może nałożyć na rodziców lub opiekunów prawnych dziecka, które podlega tym obowiązkom grzywnę w celu przymuszenia, której celem jest wyegzekwowanie rodzicielskiego obowiązku zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia.
Stosownie do zapisów art. 41 Prawa oświatowego dyrektorzy publicznych szkół podstawowych kontrolują spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkałe w obwodach tych szkół, w tym odpowiednio:
1) kontrolują wykonywanie obowiązków, a także współdziałają z rodzicami w realizacji obowiązków,
2) prowadzą ewidencję spełniania obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki.
Wynika z tego, że kontrola spełniania obowiązku szkolnego spoczywa na dyrektorze szkoły rejonowej, bez względu na to, do której szkoły uczęszcza uczeń.