Witam, proszę o ustosunkowanie się do następujących pytań: 1) W 1 klasie szkoły podstawowej dla 7- latków został wybrany podręcznik w dużej mierze powtarzający materiał przerabiany przez dzieci w przedszkolu - b.b.b. prosty - nie wprowadzający prawie nic nowego, w dodatku właściwie bez ćwiczeń utrwalających. Dla 6-latków w tym samym czasie wybrano podręcznik zdecydowanie trudniejszy, oferujące zadania o różnorakim stopniu trudności, wymagające od dziecka nie powtarzania poznanych treści, ale myślenia. 6-latki w listopadzie robiły to, co 7-latki będą robić w czerwcu. Ponieważ wychowawczyni nie zamierza wprowadzać dodatkowych ćwiczeń, tłumacząc się, że postępuje zgodnie z poradnikiem nauczyciela, rodzice 7 -latków chcą zmienić podręcznik przed 15 czerwca musi ukazać się nowy wykaz. Czy można na wniosek Rady Rodziców lub kilku rodziców dokonać takiej zmiany? 2) Czy szkoła mogła zawrzeć z wydawnictwem umowę grożącą w razie zmiany podręcznika w ciągu 3 lat sporymi karami pieniężnymi? Dodam, że mimo wspomnianej umowy, rodzice sami kupowali podręczniki po normalnej cenie - szkoła ich nie sprowadzała.

USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty:

Art. 22a. 1. Nauczyciel ma prawo wyboru podręcznika spośród podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego. 

Jeżeli zatem w szkole dany podręcznik został dopuszczony do użytku, nauczyciel ma pełne prawo z niego korzystać. Kwestia "łatwości" czy "trudności" podręcznika nie jest najważniejsza. Jeżeli podręcznik został dopuszczony przez MEN do użytku, oznacza to, że jest zgodny z podstawą programową dla danego etapu edukacyjnego i można z niego korzystać. Należy zauważyć, że podręcznik nie jest jedynym narzędziem wykorzystywanym w procesie nauczania. Dzisiaj nauczyciel ma ogromne możliwości korzystania z różnorodnych form i metod nauczania. Najważniejsze jest zrealizowanie podstawy programowej. Często jeszcze zdaża się, że nauczyciele realizują nie podstawę, a podręcznik właśnie. Jest to błędne postępowanie, zwłaszcza, że podręczniki są różnie konstruowane - to co w jednym zaplanowane jest na listopad, w innym będzie zaplanowane na luty czy marzec. Nie oznacza to jednak, że nauczyciel tak musi prowadzić zajęcia. Postępowanie nauczycielki, która naucza zgodnie z poradnikiem nauczyciela, bez zwracania uwagi na potrzeby edukacyjne uczniów jest przykładem takiego właśnie błędnego działania - "przerabiania podręcznika". 

Zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół:

"Edukacja wczesnoszkolna opisana jest poprzez: 
1) zestaw celów kształcenia i wynikających z nich ogólnych zadań szkoły;
2) wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę I i ucznia kończącego klasę III szkoły podstawowej.
Powodem wyodrębnienia klasy I szkoły podstawowej jest podkreślenie ciągłości procesu edukacji rozpoczętego w przedszkolu i kontynuowanego w szkole podstawowej. Chodzi też o uwzględnienie możliwości rozwojowych ucznia klasy I, a także o właściwe rozmieszczenie treści nauczania w ramach I etapu edukacyjnego. Edukacja wczesnoszkolna jest procesem rozłożonym na 3 lata nauki szkolnej. Oznacza to, że wiadomości i umiejętności zdobywane przez ucznia w klasie I będą powtarzane, pogłębiane i rozszerzane w klasie II i III. 
Zakres wiadomości i umiejętności, jakimi ma dysponować uczeń kończący klasę III szkoły podstawowej, ustalono tak, by nauczyciel mógł je zrealizować z uczniami o przeciętnych możliwościach. Jest to ważne założenie, gdyż wiadomości i umiejętności ukształtowane w klasach I-III szkoły podstawowej stanowią bazę i punkt wyjścia do nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej. W sprzyjających warunkach edukacyjnych można kształcenie zorganizować tak, by uczniowie w ciągu I etapu edukacyjnego nauczyli się znacznie więcej. Z drugiej strony, niektórym uczniom trzeba udzielić pomocy psychologiczno-pedagogicznej, żeby mogli sprostać wymaganiom określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego."

Zmiana podręcznika po I klasie nie jest rozsądnym działaniem. Nie powinno się zmieniać podręcznika w trakcie etapu edukacyjnego, gdyż jest on z reguły dobrany do programu nauczania danego nauczyciela, a program nauczania wybiera się na etap edukacyjny a nie na rok szkolny. Nie jest to jednak zakazane i w uzasadnionych przypadkach można dokonać zmiany podręcznika w każdym roku po przeprowadzeniu ewaluacji i oceny jego przydatności. 

Co do umowy z wydawnictwem - prawo nie zakazuje zawierania umów, dotyczą one jednak z reguły dostawy podręczników i dodatkowych, z tego tytułu, korzyści dla uczniów w postaci pomocy dydaktycznych. Skoro rodzice sami kupowali podręczniki, to nie widzę większego sensu takiej umowy. Proponuję zwrócić się do radcy prawnego o analizę tego dokumentu.