Czy mogę prosić o procedurę, typowanie nauczycieli do zwolnienia? Co brać pod uwagę najpierw, żeby zabezpieczyć się przed odwołaniem w sądzie?

Wybór nauczyciela do zwolnienia dotyczy rozwiązania stosunku pracy z przyczyn organizacyjnych, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, Dz. U. z 2018 r., poz. 967 ze zm. Kryteria wyboru nauczyciela do rozwiązania stosunku pracy wymienia orzecznictwo. Dyrektor powinien każdorazowo ocenić całokształt okoliczności oraz kierować się potrzebami organizacyjnymi szkoły. Przede wszystkim powinien porównać kwalifikacje nauczycieli i to zarówno formalne, jak i praktykę w nauczaniu przedmiotu. Jeżeli nauczyciele posiadają równe kwalifikacje, może zwolnić nauczyciela, którego praca i osiągnięcia w nauczaniu oraz wychowaniu uczniów są najniżej oceniane – chodzi tutaj nie tylko o ocenę pracy dokonaną na podstawie art. 6a KN, ale także ocenę doraźną bieżącej pracy (orzeczenia SN: z dnia 10 stycznia 2002 r., I PKN 771/00, OSNP 2002, nr 10, wkładka; z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 420/98, OSNP 1999, nr 24, poz. 784). Przyczynę zwolnienia może także stanowić większa liczba nieobecności w pracy niż innych nauczycieli, zwłaszcza gdy wpływa to na dezorganizację pracy w szkole (orzeczenia SN: z dnia 22 września 2000 r., I PKN 29/00, OSNP 2002, nr 8, poz. 183; z dnia 7 grudnia 2006 r., I PZP 4/06, OSNP 2007, nr 7-8 poz. 89). W przypadku nauczycieli o podobnych kwalifikacjach i osiągnięciach zawodowych, z uwagi na ochronę trwałości stosunku pracy na podstawie mianowania, dyrektor powinien wybrać do zwolnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (wyrok SN z dnia 14 grudnia 2000 r., I PKN 138/00, OSNP 2002, nr 16, poz. 374). Osiągnięcie wieku emerytalnego nie może stanowić jedynego kryterium zwolnienia nauczyciela, gdyż będzie miało ono dyskryminujący charakter (art. 183a § 1 KP). W związku z tym, jeśli dyrektor ma dokonać wyboru do zwolnienia jednego z co najmniej 2 nauczycieli o analogicznych kwalifikacjach i osiągnięciach, jedynie pomocniczo może zastosować kryterium sytuacji życiowej, czyli także możliwość uzyskania dochodu z emerytury (art. 8 KP) i zwolnić nauczyciela, który spełnia ustawowe wymogi do jej uzyskania. Według najnowszego orzecznictwa kryteria, które zdecydowały o dokonaniu doboru danego nauczyciela do zwolnienia, powinny zostać zamieszczone w wypowiedzeniu albo podane do wiadomości nauczycielowi najpóźniej w przy jego wręczaniu, zaś ich sformułowanie jest uzależnione od tego, jakie konkretnie obiektywne okoliczności dyrektor uwzględnił w odniesieniu do danego nauczyciela – np. krótszy staż pracy lub niższa ocena osiągnięć niż pozostałych nauczycieli tego przedmiotu oraz możliwość uzyskania stałego przychodu z emerytury, itp. (wyrok SN z 13 września 2016 r., I PK 30/16).