Czy rada rodziców może zorganizować licytację, z której dochód przeznaczony będzie na rzecz potrzebującego ucznia, bez zgody jakichkolwiek urzędów? Czy po skończonej licytacji trzeba będzie odprowadzić podatek?

Czy rada rodziców może zorganizować licytację, z której dochód przeznaczony będzie na rzecz potrzebującego ucznia, bez zgody jakichkolwiek urzędów? Czy po skończonej licytacji trzeba będzie odprowadzić podatek?
Odpowiedź:

Zgodnie z zapisami ustawy Prawo oświatowe organy statutowe szkoły powołane są do realizacji celów wskazanych w statucie szkoły. Takim celem nie jest dobroczynność i działalność charytatywna, a edukacja dzieci i młodzieży. Pomocą dla uczniów potrzebujących zajmują się inne gminne organy (ośrodki pomocy społecznej) oraz fundacje i stowarzyszenia.  Ponadto wszelkie środki z działalności organów szkoły publicznej mogą być przeznaczone jedynie na cele związane ze wspieraniem działalności statutowej szkoły. 

W przedstawionej sytuacji najbezpieczniejsze będzie zorganizowanie loterii fantowej. Organizatorem powinna być osoba fizyczna, fundacja, stowarzyszenie, ale nie żaden organ statutowy szkoły. Loterie fantowe organizowane są w oparciu o zapisy ustawy  z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 2094). Artykuł 7 tej ustawy stanowi, że organizatorem loterii fantowej i gry bingo fantowe może być osoba fizyczna (rodzic, ksiądz, dyrektor), osoba prawna (parafia, spółka z o.o., fundacja) lub jednostka nieposiadającą osobowości prawnej (szkoła, stowarzyszenie zwykłe, spółka cywilna).
Zorganizowanie loterii lub gry fantowej wymaga zezwolenia wydanego przez izbę celną lub zgłoszenia jej do urzędu celnego (w 2020 r. kwota bazowa wynosiła 5140,74 zł). W praktyce, jeżeli chodzi o szkolną radę rodziców, kwota nagród nie powinna przekroczyć kwoty bazowej. Trzeba pamiętać, że jest ona ustalana corocznie.
Zgłoszenia loterii fantowych lub gry bingo fantowe z ograniczoną pulą wygranych należy dokonać do właściwej miejscowo Delegatury Urzędu Celno-Skarbowego nie później niż 30 dni przed rozpoczęciem tej gry.
Trzeba pamiętać o tym, że w grze bingo fantowe mogą uczestniczyć wyłącznie osoby, które ukończyły 18 lat. Wartość wygranej w grach hazardowych nie może być niższa od ceny losu lub innego dowodu udziału w grze albo kwoty wpłaconej stawki.
Ogólna wartość wygranych w loterii fantowej oraz grze bingo fantowe nie może być niższa niż 30% łącznej ceny przeznaczonych do sprzedaży losów lub innych dowodów udziału w grze.
W przypadku tzw. małych loterii fantowych i gier bingo fantowe pula wygranych nie może przekraczać kwoty bazowej (w 2020 r. kwota bazowa wynosiła 5140,74 zł). Jeżeli grę prowadzi organizacja pożytku publicznego, pula wygranych może być wyższa od kwoty bazowej, ale nie może przekroczyć 15-krotności kwoty.
Loterię zgłosić może:
• osoba fizyczna (np. dyrektor szkoły),
• osoba prawna (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, fundacja, uczelnia wyższa),
• jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (np. spółka cywilna, wspólnota mieszkaniowa, stowarzyszenie zwykłe),
• organizacja pożytku publicznego (np. organizacje pozarządowe).
Co do kwestii opodatkowania, to w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono dwa zwolnienia z podatku dochodowego:

• pierwsze dotyczy dochodu zwycięzcy nagrody w loterii; zwolnione z podatku są wygrane w loterii fantowej, których wartość nie przekracza 2280 zł,
• drugie dotyczy dochodu organizatora loterii; zwolnione są dochody z loterii fantowej urządzanej na podstawie zezwolenia wydanego na mocy odrębnych przepisów, o ile zostały przeznaczone na realizację określonych w zezwoleniu i regulaminie gry celów społecznie użytecznych.