Dziecko z orzeczeniem- afazja motoryczna, w orzeczeniu jest napisane ze dziecko "wymaga pomocy osoby wspierającej". Powinnam zatrudnić nauczyciela wspomagającego czy asystenta nauczyciela? Na jakich zasadach, w jakim wymiarze godzin, jakie wynagrodzenie?

Tę kwestię reguluje nowe Rozporządzenie MEN z dnia 24 lipca 2015r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z dnia 7 sierpnia 2015 r. poz. 1113)- § 7 ust 1,2,3,4, 5 i 6

• Rozporządzenie określa, że od 1 września 2015r. w przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach integracyjnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i szkołach integracyjnych zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
• Natomiast od 1 stycznia 2016r.:
  • w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, zatrudnia się dodatkowo:
    • nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów
      lub
    • w przypadku klas I–III szkoły podstawowej – asystenta
      lub
    • pomoc nauczyciela – z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
  • w przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na inne niepełnosprawności niż autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem społecznym, za zgodą organu prowadzącego, można zatrudniać dodatkowo:
    • nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia odpowiednio uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym
      lub
    • specjalistów
      lub
    • w przypadku klas I–III szkoły podstawowej – asystenta
      lub
    • pomoc nauczyciela - z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Z powyższych zapisów wynika, że:

• Nie istnieje w oświacie stanowisko asystenta ucznia niepełnosprawnego. Pojęcie to stosowane jest jednak nagminnie na określenie osoby dorosłej, która udziela indywidualnego wsparcia uczniowi niepełnosprawnemu. W zasadzie taką funkcję może spełniać osoba zatrudniona na stanowisku pomocy nauczyciela (jest to nisko płatne stanowisko niepedagogiczne).
• Nauczyciel posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudniany w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, to - tzw. nauczyciel/pedagog wspomagający (nazwa funkcjonująca potocznie) ucznia niepełnosprawnego, czyli surdopedagog, tyflopedagog, oligofrenopedagog, specjalista pedagogiki leczniczej lub pedagogiki terapeutycznej.
• Asystent nauczyciela to osoba, którą można zatrudnić tylko w klasach I-III lub na świetlicy, posiadająca wykształcenie wyższe, wymagane do zajmowanego stanowiska w szkole podstawowej oraz kurs pedagogiczny. Asystentowi nauczyciela nie powierza się zadań związanych ze współorganizowaniem kształcenia integracyjnego i kształcenia uczniów niepełnosprawnych. Asystent nauczyciela nie może też zostać zatrudniony zamiast pedagoga wspomagającego w klasie integracyjnej. Asystenci nauczycieli/ wychowawców świetlicy są zatrudniani na zasadach określonych w kodeksie pracy, a nie na podstawie Karty Nauczyciela. Oznacza to, że ich czas pracy będzie wynosił 40 godzin tygodniowo (w przypadku zatrudnienia na cały etat).

Podstawa prawna: art. 1 pkt 1 ustawy z dn. 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. 2014 poz. 642)

• Pomoc nauczyciela to niewątpliwie pracownik niepedagogiczny w rozumieniu art. 5d Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), zaliczany do grupy pracowników pomocniczych i obsługi, do którego stosuje się przepisy Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.) wraz z przepisami wykonawczymi. Pomoc nauczyciela zatrudnia się na podstawie umowy o pracę (art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o pracownikach samorządowych). Osoba zatrudniona na pełny etat powinna pracować na omawianym stanowisku 40 godzin tygodniowo, na zasadach dotyczących ogółu pracowników. Z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 50, poz. 398 z późn. zm.) wynika, że pomoc nauczyciela musi mieć co najmniej wykształcenie podstawowe, nie musi się legitymować doświadczeniem zawodowym i należy do VI kategorii zaszeregowania, jeśli chodzi o poziom wynagrodzenia. Oznacza to, że dyrektor musi samodzielnie zdecydować, jakiego wymaga doświadczenia i kwalifikacji zawodowych od kandydata do pracy na stanowisku pomocy nauczyciela, a także, czy dany kandydat jest osobą odpowiednią do pracy w jego placówce, biorąc pod uwagę potrzeby nauczycieli i uczniów.

Z powyższego wynika, że w przypadku ucznia z afazją motoryczną (nie podano w pytaniu z jakiej klasy ani szkoły) można zatrudnić za zgodą organu prowadzącego – ale dopiero od 1 stycznia 2016r. – nauczyciela po pedagogice specjalnej lub pomoc nauczyciela, chyba że uczeń jest na etapie kształcenia wczesnoszkolnego – to można zatrudnić asystenta nauczyciela.