Jakie jest postępowanie administracyjne w procedurze awansu zawodowego nauczyciela?

Dyrektor szkoły wydaje decyzję o nadaniu stopnia awansu zawodowego, jeśli nauczyciel spełni wymagania kwalifikacyjne, odbędzie staż zakończony pozytywną oceną dorobku zawodowego oraz uzyska akceptację komisji kwalifikacyjnej. 

Dyrektor szkoły wydaje decyzję w sprawie nadania stopnia nauczyciela kontraktowego
W zakresie postępowania o nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, w tym zasady ogólne postępowania administracyjnego. W szczególności są to:

• zasada praworządności – wszystkie czynności postępowania muszą mieć podstawę w przepisach prawnych (ustawach, rozporządzeniach),
• zasada prawdy obiektywnej – organ prowadzący postępowanie jest zobligowany do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu wyjaśnienia stanu faktycznego,
• zasada czynnego udziału strony w postępowaniu – organ prowadzący postępowanie jest zobowiązany zapewnić stronie czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić wypowiedzenie się co do zebranych materiałów i dowodów,
• zasada czuwania nad interesem strony – organ jest zobligowany informować stronę o faktycznych i prawnych okolicznościach postępowania oraz czuwać, by strona nie poniosła szkody z powodu nieznajomości prawa,
• zasada pisemności postępowania – sprawy należy załatwiać w formie pisemnej,
• zasada szybkości postępowania – sprawy należy załatwiać bez zbędnej zwłoki,
• zasada dwuinstancyjności – od orzeczenia organu pierwszej instancji przysługuje stronie odwołanie do jednego organu wyższego stopnia,
• zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych – wszystkie decyzje ostateczne (wydane w drugiej instancji) mogą być zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który sprawuje kontrolę nad legalnością decyzji administracyjnych.

Dyrektor wydaje decyzję w sprawie uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego
Warunkiem wydania decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego jest spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela oraz uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po przeprowadzonej rozmowie.

Dyrektor może odmówić nadania stopnia awansu
W razie niespełnienia przez nauczyciela warunków dyrektor odmawia nauczycielowi, na mocy decyzji administracyjnej, nadania stopnia awansu zawodowego.

Organami wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach awansu zawodowego na drugim etapie w stosunku do dyrektora szkoły jest gmina. Dlatego też odwołanie od decyzji dyrektora wnosi się za pośrednictwem organu pierwszej instancji, a więc adresuje się je do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a doręcza dyrektorowi szkoły. Odwołanie można wnieść w ciągu 14 dni od daty doręczenia decyzji.

Decyzje organu drugiej instancji w sprawie nadania stopnia awansu są ostateczne
Postępowanie odwoławcze przed organem drugiej instancji rozpoczyna się w momencie przekazania odwołania wraz z aktami sprawy przez organ pierwszej instancji, a kończy się w chwili doręczenia nauczycielowi decyzji organu drugiej instancji. Przed przystąpieniem do właściwego postępowania wyjaśniającego organ drugiej instancji bada przede wszystkim, czy odwołanie jest dopuszczalne oraz czy zachowany został termin do jego wniesienia.

Kolejnym etapem postępowania odwoławczego przed organem drugiej instancji jest postępowanie wyjaśniające, którego przedmiotem jest ponowne rozpatrzenie sprawy o nadanie stopnia awansu, rozstrzygniętej już decyzją organu pierwszej instancji. Wszystkie decyzje wydane w drugiej instancji są ostateczne i nie przysługuje już od nich odwołanie.

W razie wniesienia odwołania po upływie terminu przewidzianego prawem organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia uchybienie terminu i brak podstaw do kontynuowania postępowania odwoławczego.

Wraz z odwołaniem składanym po terminie można wnieść prośbę o przywrócenie terminu. Organ odwoławczy musi wówczas ustosunkować się do kwestii przywrócenia bądź odmowy przywrócenia terminu.

Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia, wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że nauczyciel nie jest zadowolony z wydanej decyzji.

Zasady postępowania administracyjnego przewidują możliwość tzw. samokontroli decyzji przez organ, który ją wydał, a więc jeżeli dyrektor uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, uchylającą lub zmieniającą decyzję poprzednią.

W toku rozpatrywania odwołania wniesionego przez nauczyciela dyrektor ustalił, że w skład komisji kwalifikacyjnej nie został powołany przedstawiciel związku zawodowego, pomimo że nauczyciel zawarł stosowną prośbę we wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Nauczyciel domaga się zaś przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego z udziałem przedstawiciela wskazanego związku zawodowego. W takiej sytuacji dyrektor jest uprawniony do uchylenia zaskarżonej decyzji (zgodnie z art. 132 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego). Następnie należy ponownie przeprowadzić postępowanie kwalifikacyjne z udziałem nowo powołanej komisji kwalifikacyjnej w prawidłowym składzie.

Jeżeli zaś dyrektor ustali, że odwołanie nie jest zasadne, w ciągu siedmiu dni od momentu, w którym otrzymał odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi drugiej instancji.

Na decyzje ostateczne przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który sprawuje sądową kontrolę nad zgodnością z prawem decyzji administracyjnych. Skargę wnosi się bezpośrednio do NSA w ciągu 30 dni od daty dostarczenia decyzji kończącej postępowanie odwoławcze.

NSA nie rozstrzyga sprawy merytorycznie. Zaskarżona decyzja zostaje natomiast uchylona, jeżeli sąd stwierdzi naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy.