Jakie są zasady przyjmowania uczniów do publicznej szkoły podstawowej?

Przyjmowanie dzieci do pierwszej klasy publicznej szkoły podstawowej odbywa się zgodnie z przepisami wprowadzonymi ustawą z 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa rekrutacyjna). O ile przyjęcie dziecka zamieszkałego w obwodzie danej szkoły nie powinno sprawić żadnych trudności, o tyle przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego, zgodnie z przepisami, może okazać się dość skomplikowane.

Przewidziane są dwa tryby przyjmowania dzieci do publicznych szkół ogólnodostępnych:

z urzędu – na podstawie zgłoszenia dokonanego przez rodzica dziecka zamieszkałego w obwodzie danej szkoły;
po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego – na wniosek rodzica dziecka zamieszkałego poza obwodem danej szkoły.

Ponadto postępowanie rekrutacyjne przeprowadza się do szkół i oddziałów integracyjnych wyłącznie w przypadku dzieci nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność, a także do szkół i oddziałów sportowych oraz do szkół mistrzostwa sportowego.

Postępowanie rekrutacyjne na rok szkolny 2014/2015 i 2015/2016 przeprowadza się z uwzględnieniem pewnych modyfikacji wynikających z przepisu przejściowego art. 8 oraz, w przypadku szkół i oddziałów sportowych, art. 12 ustawy rekrutacyjnej.

O ile przyjęcie dziecka zamieszkałego w obwodzie danej szkoły nie powinno sprawić żadnych trudności, o tyle przeprowadzenie postępowania rekrutacyjnego zgodnie z przepisami może okazać się dość skomplikowane.

Nie obowiązuje już rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. z 2004 r. Nr 26, poz. 232 ze zm.).

Określenie wzoru zgłoszenia jest uprawnieniem wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
W przypadku szkół podstawowych ogólnodostępnych prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego określenie wzoru zgłoszenia jest uprawnieniem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Określony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wzór zgłoszenia obowiązuje we wszystkich szkołach podstawowych ogólnodostępnych prowadzonych przez daną gminę.

Uprawniony organ ustalając wzór zgłoszenia jest związany ustawą, która szczegółowo określa treść zgłoszenia. Zgodnie z ustawą zgłoszenie zawiera:

- imię, nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL kandydata;
- imiona i nazwiska rodziców kandydata;
- adres miejsca zamieszkania rodziców kandydata i kandydata;
- adres poczty elektronicznej i numery telefonów rodziców kandydata - o ile je posiadają.

Wniosek dodatkowo zawiera wskazanie kolejności wybranych publicznych szkół podstawowych w porządku od najbardziej do najmniej preferowanych. Wynika to stąd, że wniosek może być złożony do kilku szkół, nie więcej niż do trzech, chyba że organ prowadzący dopuści możliwość złożenia wniosku do większej liczby szkół.

Wniosek jest warunkiem prowadzenia postępowania rekrutacyjnego w sprawie przyjęcia:

- do publicznej szkoły podstawowej ogólnodostępnej dziecka zamieszkałego poza obwodem tej szkoły,
- do publicznej szkoły integracyjnej lub oddziału integracyjnego w publicznej szkole ogólnodostępnej dziecka nieposiadającego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność,
- do publicznej szkoły podstawowej sportowej, publicznej szkoły podstawowej mistrzostwa sportowego lub oddziału sportowego w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej.

W przypadku, gdy organ prowadzący przedszkole nie określi wzoru zgłoszenia wskazane byłoby, aby taki wzór, zgodny z ustawą, określił dyrektor szkoły.

Dyrektor informuje o kryteriach rekrutacji do końca lutego 2014 r.
Przepis art. 8 ustawy rekrutacyjnej przewiduje, że o ile dana publiczna szkoła podstawowa dysponuje wolnymi miejscami, kandydaci zamieszkali poza obwodem tej szkoły mogą być przyjęci do klasy pierwszej na podstawie kryteriów zawartych w statucie szkoły.

Zgodnie z tym przepisem dyrektor publicznej szkoły podstawowej, nie później niż odpowiednio do końca lutego 2014 r. i 2015 r., podaje kandydatom do wiadomości kryteria.

Z pewnością podanie do wiadomości kryteriów może nastąpić poprzez umieszczenie informacji o nich w widocznym miejscu w siedzibie szkoły oraz zamieszczenie ich na stronie internetowej szkoły.

W myśl art. 8 ustawy rekrutacyjnej statut ma ponadto określać:

- terminy postępowania rekrutacyjnego,
- wymagane dokumenty,
- terminy składania dokumentów,
- sposób przeliczania punktów.

Należy przyjąć, że jest to wyczerpujące wyliczenie zagadnień odnoszących się do rekrutacji a regulowanych statutem szkoły. Ta sama ustawa rekrutacyjna uchyliła bowiem pkt 6 w ust. 1 art. 60 ustawy o systemie oświaty, który nakazywał określenie w statucie zasad rekrutacji uczniów.

W postępowaniu rekrutacyjnym na rok szkolny 2016/2017 będą już obowiązywały kryteria i dokumenty określone przez organ prowadzący oraz wynikające z ustawy, a minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi w rozporządzeniu m.in. terminy postępowania rekrutacyjnego oraz terminy składania dokumentów. Wówczas brak będzie podstaw do regulowania tych kwestii w statucie szkoły.

Dyrektor podaje do wiadomości publicznej listę kandydatów przyjętych i nieprzyjętych
Lista kandydatów zakwalifikowanych i kandydatów niezakwalifikowanych zawiera imiona i nazwiska kandydatów uszeregowane w kolejności alfabetycznej oraz informację o zakwalifikowaniu albo niezakwalifikowaniu się kandydata do danej publicznej szkoły.
Lista kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych do danej publicznej szkoły zawiera imiona i nazwiska kandydatów uszeregowane w kolejności alfabetycznej lub informację o liczbie wolnych miejsc.

Ponadto, listy zawierają najniższą liczbę punktów, która uprawnia do przyjęcia do szkoły.

Dzień podania do publicznej wiadomości listy kandydatów przyjętych i kandydatów nieprzyjętych do danej publicznej szkoły podstawowej jest określany w formie adnotacji umieszczonej na tej liście, opatrzonej podpisem przewodniczącego komisji rekrutacyjnej.

Termin postępowania uzupełniające nie został określony w ustawie

Przepis art. 8 ustawy rekrutacyjnej nie rozstrzyga kto ma określić termin postępowania uzupełniającego do publicznej szkoły podstawowej. Być może wynika to z niedopatrzenia, gdyż w odniesieniu do przedszkoli i gimnazjów ustawa uregulowała tę kwestię.

W obu przypadkach termin postępowania uzupełniającego określa dyrektor w uzgodnieniu z wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta). Analogiczne rozwiązanie mogłoby dotyczyć również szkół podstawowych, jednakże powinno to wyraźnie wynikać z ustawy.

Szkołom integracyjnym nie ustala się obwodu
Zgodnie z art. 58 ust. 2a ustawy o systemie oświaty szkołom integracyjnym nie ustala się obwodu. W oddziale szkoły integracyjnej uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego uczą się i wychowują razem z pozostałymi uczniami.

Uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego są przyjmowani do szkoły integracyjnej na wniosek rodziców, z pominięciem rekrutacji opisanej w regulaminie. Natomiast pozostałe dzieci przyjmowane są po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego.

Analogiczne zasady odnoszą się do oddziału integracyjnego w publicznej szkole ogólnodostępnej.

Również szkołom sportowym i szkołom mistrzostwa sportowego nie ustala się obwodów. Od kandydatów do tych szkół wymaga się szczególnych predyspozycji. Takich samych predyspozycji wymaga się od kandydatów do oddziałów sportowych w szkołach ogólnodostępnych. O przyjęciu kandydata decyduje wynik postępowania rekrutacyjnego. Do wymienionych szkół i oddziałów nie przyjmuje się dzieci z urzędu na podstawie miejsca zamieszkania.