Publiczna szkoła podstawowa prowadzona przez osobę fizyczną utworzyła oddział przygotowawczy dla dzieci z Ukrainy. Z uwagi na potrzeby organizacyjne szkoły, dyrektor dla uczniów z Ukrainy planuje zatrudnić psychologa szkolnego z Ukrainy (status uchodźcy), w wymiarze 9/20 etatu. Kandydat posiada dyplomy, przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego. Czy dyrektor szkoły może uznać kwalifikacje na podstawie przedłożonych dokumentów? Czy można odstąpić od wymogów kwalifikacyjnych – „Organ prowadzący może wyrazić zgodę na odstąpienie od wymagań kwalifikacyjnych, w tym także przygotowania pedagogicznego dla nauczyciela z Ukrainy. Takie rozwiązanie może być zastosowanie, jeśli jest to konieczne. W braku takiej zgody nie obędzie się jednak bez uznania kwalifikacji.”? Na jakiej podstawie można odstąpić? Na jaki przepis należy się powołać? Czy dyrektor który jest jednocześnie organem prowadzącym szkołę decyduje sam o zatrudnieniu? Dodam, że szkoła zatrudnia na podstawie kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 10 ust. 9 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2021 r., poz. 1762) w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej wymagane kwalifikacje, można za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny zatrudnić nauczyciela, który nie spełnia warunku wymienionego w ust. 5 pkt 5, tj. nie posiada kwalifikacji wymaganych do zajmowania danego stanowiska.

Wobec powyższego dyrektor szkoły (placówki oświatowej) występując z wnioskiem o wyrażenie zgody na zatrudnienie nauczyciela powinien wykazać, jakie podjął (konkretne) działania w celu pozyskania osoby, która posiadałaby odpowiednie kwalifikacje do nauczania określonego przedmiotu lub prowadzenia zajęć (np. kontakt z urzędem pracy, oferta na stronie KO, analiza złożonych podań, kontakt z nauczycielami i/lub dyrektorami ościennych szkół).
Zgodnie z treścią cytowanego art. 10 ust. 9 KN – kurator oświaty może wyrazić zgodę wyłącznie na zatrudnienie, czyli nawiązanie stosunku pracy na podstawie umowy o pracę na czas określony z osobą, która nie posiada kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku.

Jak wynika z treści art. 91b ust. 2 KN do nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego nie mają zastosowania przepisy art. 10 – wspomniany wyżej – zatem również ust. 9 tego artykułu.

Wobec powyższego w przypadku braku możliwości zatrudnienia nauczyciela posiadającego odpowiednie kwalifikacje dyrektor szkoły niesamorządowej może wyłącznie wnioskować o zgodę na zatrudnienie pracownika (nie będzie to stricte nauczyciel, lecz osoba prowadząca zajęcia dydaktyczno-wychowawcze) w trybie art. 15 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1082).

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe w uzasadnionych przypadkach w szkole publicznej może być, za zgodą kuratora oświaty, zatrudniona osoba niebędąca nauczycielem posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć.

Z wnioskiem o wyrażenie zgody na zatrudnienie w trybie określonym w powyższych przepisach, dyrektor szkoły powinien:

• wskazać zarówno przyczynę uzasadniającą zatrudnienie danej osoby;
• uzasadnić dlaczego w jego ocenie kwalifikacje tej osoby są odpowiednie do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć;
• wykazać, jakie podjął (konkretne) działania w celu pozyskania osoby, która posiadałaby odpowiednie kwalifikacje do nauczania określonego przedmiotu lub prowadzenia zajęć (np. kontakt z urzędem pracy, oferta na stronie KO, analiza złożonych podań, kontakt z nauczycielami i/lub dyrektorami ościennych szkół);
• opisać kwalifikacje posiadane przez nauczyciela.