Pytania dotyczą szkoły prywatnej mającej uprawnienia szkoły publicznej.

1. Czy nowo zatrudnieni nauczyciele (od 1 września 2022 r.)mają obowiązek realizowania ścieżki awansu zawodowego? Czy dyrektor ma obowiązek rozpocząć takie postępowanie? Czy w naszej szkole mogą pracować na czas nieokreślony nauczyciele bez stopnia awansu zawodowego?

2. W szkole zostało ustalone pensum (pełen etat) na 34 godziny dydaktyczne. Czy nauczyciel mający 9 godzin dydaktycznych tygodniowo tj 0,26 etatu może rozpocząć staż na nauczyciela mianowanego? Ile trwa staż i jakie akty prawne określają procedurę dla nauczycieli, którzy złożyli wnioski o staż na nauczyciela mianowanego w dniu 1 września 2022 r. (jeden nauczyciel kontraktowy – akt nadania 20 czerwca 2002 r., drugi nauczyciel kontraktowy – akt nadania 13 grudnia 2019 r.)?

Ad. 1.

Rozdział 3a Karty Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762 ze zm.) „Awans zawodowy nauczycieli” stosuje się także dla nauczycieli szkół niepublicznych (także artystycznych o uprawnieniach publicznych) – mówi o tym art. 91b ust. 2 pkt 3.

Na podstawie art. 9a ust. 2 cytowanej ustawy każdy nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego, (nazywany "nauczycielem początkującym"), zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 3 lat 9 miesięcy (rozpoczyna z mocy prawa, dyrektor nie może tego wstrzymać).

Celem przygotowania do zawodu nauczyciela jest uzyskanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Podczas przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel doskonali umiejętności praktyczne oraz pogłębia wiedzę teoretyczną niezbędną do wykonywania zawodu nauczyciela.

Zgodnie z art. 9ca ust. 11 cytowanej ustawy nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły przydziela spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych mentora, w szkole niepublicznej mentorem może być również nauczyciel mianowany lub dyplomowany zajmujący stanowisko kierownicze.

Zadaniem mentora jest:

1) wspieranie na bieżąco nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie, w tym zapoznanie go z dokumentacją przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz innymi dokumentami obowiązującymi w szkole;

2) udzielanie nauczycielowi pomocy w doborze właściwych form doskonalenia zawodowego;

3) dzielenie się z nauczycielem wiedzą i doświadczeniem w zakresie niezbędnym do efektywnej realizacji obowiązków nauczyciela;

4) umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć oraz omawianie z nim tych zajęć;

5) obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie ich z tym nauczycielem;

6) inspirowanie i zachęcanie nauczyciela do podejmowania wyzwań zawodowych.

Nauczyciel podczas przygotowania do zawodu nauczyciela realizuje zadania wynikające z § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 6 września 2022 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2022 r., poz. 1914), czyli:

1) poznaje organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły;

2) prowadzi powierzone mu zajęcia i uczestniczy w pracach związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i innych statutowych zadań szkoły wynikających z potrzeb szkoły i środowiska lokalnego;

3) obserwuje zajęcia prowadzone przez mentora lub innego nauczyciela;

4) doskonali kompetencje w związku z wykonywanymi obowiązkami, w szczególności w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych;

5) przeprowadza zajęcia obserwowane przez zespół (w drugim roku pracy) oraz komisję powołaną przez dyrektora (w ostatnim roku pracy);

6) dokonuje ewaluacji własnej pracy i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia dalszej pracy;

7) dzieli się wiedzą z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego.

Dyrektor szkoły zapewnia wsparcie nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu nauczyciela w realizacji jego obowiązków oraz doskonaleniu wiedzy i umiejętności, w szczególności zapewniają nauczycielowi warunki do udziału w formach doskonalenia zawodowego oraz korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej biblioteki pedagogicznej, poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej placówki działającej w systemie oświaty.
W szkole niepublicznej zatrudniającej nauczycieli na podstawie ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r., poz. 1510 ze zm.) mogą pracować na czas nieokreślony nauczyciele bez stopnia awansu zawodowego. Szkoły niepublicznej nie dotyczy zatrudnianie nauczycieli według uregulowań art. 10 ustawy Karta Nauczyciela.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1981 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762 ze zm.) nauczyciel nieposiadający stopnia awansu zawodowego, (nazywany "nauczycielem początkującym") rozpoczyna przygotowanie do zawodu nauczyciela jeżeli jest zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami.

Nauczyciel zatrudniony w wymiarze 0,26 etatu pracując nie realizuje przygotowania do zawodu nauczyciela.

Zgodnie z art. 10 ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 1730) nauczyciele, którzy uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, stopień nauczyciela mianowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych:

1) pierwszy z nauczycieli kontraktowych (akt nadania 20 czerwca 2002 r.), który po uzyskaniu aktu awansu przepracował co najmniej 2 lata odbywa staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze 1 roku 9 miesięcy (czyli od 1 września 2022 r. do 31 maja 2024 r.).

2) drugi z nauczycieli kontraktowych realizował prawdopodobnie (wskazuje na to rok uzyskania stopnia awansu) staż w wymiarze 12 miesięcy, po uzyskaniu aktu awansu przepracował co najmniej 2 lata odbywa staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze 9 miesięcy (czyli od 1 września 2022 r. do 31 maja 2023 r.).

W przypadku wymienionych nauczycieli kontraktowych stosujemy przepisy:

1) ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762 ze zm.) – w brzmieniu do 31.08.2022 r.,

2) ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 1730) – przepisy przejściowe,

3) rozporządzenia MEN z 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2020 r., poz. 2200).