Szkoła jako podatnik VAT

Podatek od towarów i usług dotyczy wszystkich podmiotów prowadzących działalność, zarówno funkcjonujących w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Szkoły muszą przestrzegać przepisów ustawy o podatku od towarów i usług np. w razie wynajmu pomieszczeń. 

Zgłoszenie rejestracyjne
Zgłoszenie rejestracyjne dla potrzeb VAT we właściwym urzędzie skarbowym jest konieczne, jeśli szkoła prowadzi działalność opodatkowaną i jednocześnie wielkość obrotu z tej działalności nie pozwoli na korzystanie ze zwolnienia. W innych przypadkach rejestracja nie jest konieczna.

Zgłoszenia należy dokonać na formularzu NIP-2:

• przed dniem pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku,
• przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia,
• przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia.

Podstawa opodatkowania
Ustawa o podatku od towarów i usług definiuje dwa pojęcia:

• obrót – to kwota należna pomniejszona o kwotę podatku,
• kwota należna – to świadczenie należne od nabywcy.

W związku z tym podstawą opodatkowania jest wartość netto towaru lub usługi (obrót netto). Podstawę opodatkowania stanowią również zaliczki, raty i przedpłaty dokonane na poczet należności. Uwzględnia się także wszelkie zwroty i zmniejszenia kwot należnych.

Obowiązek podatkowy w szkole
Najczęściej prowadzoną działalnością gospodarczą placówek oświatowych jest odpłatny najem i dzierżawa pomieszczeń oraz sprzedaż posiłków. Szkoła, która wynajmuje pomieszczenia i jest czynnym podatnikiem VAT zobowiązana jest do:

• prowadzenia rejestru sprzedaży,
• wystawiania faktur VAT dokumentujących sprzedaż związaną z działalnością opodatkowaną,
• sporządzania deklaracji rozliczeniowych,
• odprowadzania VAT.

Należy rozróżnić sprzedaż posiłków prowadzoną na rzecz dzieci uczęszczających do szkoły oraz sprzedaż na zewnątrz. Szkoła prowadzi działalność statutową na podstawie ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którą może organizować stołówkę i przygotowywać posiłki dla swoich wychowanków. Tak więc żywienie dzieci w szkole zostało wpisane w działalność oświatową, co pozwala na zwolnienie sprzedaży posiłków dla uczniów uczęszczających do szkoły z opodatkowania VAT. Jednak jeśli szkoła sprzedawałaby przygotowane posiłki np. dzieciom z najuboższych rodzin zamieszkałych w okolicy, to podlegałoby to opodatkowaniu.

Stosowanie stawki VAT przy wynajmie pomieszczeń
Opłaty za najem pomieszczeń szkolnych to często nie tylko czynsz, ale także zwrot kosztów eksploatacyjnych takich jak: ogrzewanie, dostarczanie wody, energia elektryczna czy wywóz nieczystości.

Umowy najmu mogą regulować kwestię wnoszenia opłat za najem w różny sposób. Koszty eksploatacyjne mogą być włączone w stawkę czynszu lub np. umowa może być tak skonstruowana, że zawierać będzie stawkę za czynsz oraz wskazywać będzie sposób rozliczania i zwrotu kosztów eksploatacyjnych (np., że rozliczenie nastąpi na podstawie faktur, które otrzymuje szkoła).

Jeżeli koszty eksploatacyjne włączone są w stawkę czynszu nie ma problemu z zastosowaniem odpowiedniej stawki VAT, gdyż zawsze będzie to stawka 23%. Wątpliwości powstają jeżeli zwrot kosztów eksploatacyjnych następuje obok opłaty za czynsz, na zasadzie refakturowania kosztów.

Zwolnienia z VAT
Przepisy dotyczące podatku od towarów i usług przewidują dla jednostek sektora finansów publicznych wiele zwolnień. Zostały one zawarte zarówno w samej ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych. Jeżeli szkoła prowadzi wyłącznie działalność oświatową, to zgodnie z art. 43 ustawy zwolniona jest z podatku od towarów i usług.

Jeśli natomiast dodatkowa działalność prowadzona przez szkołę nie jest zwolniona przedmiotowo, ważna jest wielkość obrotu uzyskiwana z działalności opodatkowanej. W 2013 r. kwota limitu obrotu uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia wynosi 150 000 zł netto.

Ze zwolnienia podmiotowego w 2013 r. będą mogli skorzystać ci podatnicy, których wartość sprzedaży opodatkowanej za rok ubiegły nie przekroczyła 150 000 zł netto.

Obowiązek podatkowy powstaje w miesiącu przekroczenia powyższych kwot. W miesiącu przekroczenia od nadwyżki należy naliczyć i odprowadzić VAT.

Z kolei w rozporządzeniu MF w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zwolnione zostało od podatku – z małymi wyjątkami – świadczenie usług pomiędzy jednostkami budżetowymi.

W szkole funkcjonującej jako jednostka budżetowa przepis ten może mieć zastosowanie w przypadku dofinansowania żywienia dzieci przez ośrodek pomocy społecznej, który również jest jednostką budżetową.

Ewidencja sprzedaży z zastosowaniem kasy rejestrującej
Wszystkie podmioty prowadzące działalność zarówno podlegającą opodatkowaniu, jak i zwolnioną z podatku są zobowiązane do prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych z zastosowaniem kas rejestrujących (art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). Jednostki oświatowe korzystają jednak z przysługującego im zwolnienia w tym zakresie.

Do 31 grudnia 2014 r. bowiem zwolnione z podatku są usługi w zakresie edukacji z wyłączeniem usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych.

Rozliczenie z urzędem skarbowym
Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu podatku od towarów i usług następuje do 25. dnia miesiąca następującego po zakończeniu okresu rozliczeniowego. Okresem rozliczeniowym może być miesiąc lub kwartał. W terminie tym należy wpłacić podatek oraz złożyć deklarację rozliczeniową.

Podatnicy mają obowiązek prowadzenia dokumentacji niezbędnej dla prawidłowego ustalenia zobowiązań podatkowych. Służą do tego rejestry zakupu i sprzedaży, w których ewidencjonowane są faktury związane z działalnością opodatkowaną. Na ich podstawie wystawiane są następnie deklaracje VAT.