W jaki sposób tworzymy mierniki wykonania celów jednostki? Jakie mogą być przykłady takich mierników?

Cele i zadania szkoły lub placówki oświatowej powinny być jasno określone. Ich realizacja powinna być monitorowana za pomocą specjalnie wyznaczonych mierników. Nie ma jednak mierników uniwersalnych. Zależą one od zadań postawionych przed placówką oświatową.

Cele i zadania szkoły są monitorowane za pomocą mierników

Zgodnie ze standardami kontroli zarządczej, stanowiącymi załącznik do komunikatu Nr 23 Ministra Finansów z 16 grudnia 2009 r., cele i zadania jednostki należy określać jasno i w co najmniej rocznej perspektywie, a ich wykonanie należy monitorować za pomocą wyznaczonych mierników.

W zależności od przyjętego celu należy przyjąć inny rodzaj miernika

Niestety nie jest możliwe skonstruowanie mierników uniwersalnych, które dałoby się zastosować w każdym przypadku, w odniesieniu do dowolnego celu. Wynika to z charakteru samych celów przyjętych do wykonania w jednostce oświatowej. W zależności od przyjętego celu należy więc przyjąć inny rodzaj miernika. Inny bowiem parametr należy ustalić dla stopnia wykonania zadania polegającego, przykładowo, na wyposażeniu sali informatycznej w niezbędny sprzęt, a inny miernik należy przyjąć dla monitorowania celu w postaci wyeliminowania błędów księgowych w jednostce.

Wykonanie pierwszego z podanych celów (wyposażenie sali informatycznej) najprościej zmierzyć za pomocą miernika ilościowego – stopniem wykonania celu będzie w tym wypadku, oczywiście przykładowo, ilość zakupionych stanowisk komputerowych w stosunku do ilości zaplanowanych do zakupienia przy ustalaniu celu.
Drugi z podanych celów (wyeliminowania błędów księgowych w jednostce) daje się zmierzyć przy pomocy miernika jakościowego – wykonanie celu można uznać za dokonane, jeżeli brak jest błędów w księgach rachunkowych, które byłyby ujawnione przez wyniki przeprowadzonych audytów i kontroli.

W ramach celu ogólnegomogą zostać wyszczególnione cele szczegółowe

Należy tu również zauważyć, że w ramach celu ogólnego mogą zostać wyszczególnione zadania (cele szczegółowe), które prowadzą do jego realizacji.

Celem szczegółowym jest np. wprowadzenie innowacji pedagogicznej w szkole - w jego ramach wyznaczyć można cele szczegółowe, wynikające z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki.
Zgodnie z § 4 ust. 2 tego rozporządzenia, uchwała rady pedagogicznej o wprowadzeniu innowacji może zostać podjęta po uzyskaniu zgody nauczycieli którzy będą uczestniczyć w innowacji, opinii rady szkoły, oraz pisemnej zgody autora lub zespołu autorskiego innowacji na prowadzenie innowacji w szkole, w przypadku, gdy założenia innowacji nie były wcześniej opublikowane.
Wymagania określone w tym przepisie nie tylko określają zadania jakie składają się na realizację celu szkoły, lecz również wskazują możliwe mierniki realizacji celu. I tak zadaniami do zrealizowania w ramach celu będzie w tym wypadku:
• uzyskanie opinii nauczycieli
• uzyskanie opinii rady szkoły
• uzyskanie zgody autora
• podjęcie uchwały rady pedagogicznej
W tym wypadku miernikiem realizacji celu może być miernik ilościowy – na cel składa się bowiem, jak widać wyżej, czteroelementowa procedura. Miernikiem będzie więc stopień zrealizowania procedury składającej się na cel, jakim jest wprowadzenie innowacji. Zrealizowanie wszystkich czterech celów szczegółowych oznacza realizację celu ogólnego – wprowadzenie innowacji.