W szkole pojawiły się orzeczenia dzieci, u których stwierdzono autyzm. Czy z powodów braków kadrowych (w placówce nie jest jeszcze zatrudniony specjalista po oligofrenopedagogice ze specjalnością dodatkową do pracy z dziećmi autystycznymi) dyrektor może zaproponować rodzicom dziecka inną formę rewalidacji wynikającą również z orzeczenia np. z zakresu resocjalizacji czy samej oligofrenopedagogiki? Jak ma wyglądać pismo skierowane do rodzica w tej sprawie? Czy z dzieckiem z oddziału przedszkolnego rewalidację może poprowadzić arteterapeuta?

W świetle przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2020 r., poz. 1289) kwalifikacje do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych, uwzględniających indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych, w przedszkolach posiada osoba, która ma kwalifikacje określone w § 15 ust. 3, tj.

1) ukończyła studia lub zakład kształcenia nauczycieli, w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności uczniów, na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki, o których mowa w § 3-6, lub

2) posiada wykształcenie na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki oraz przygotowanie pedagogiczne, a ponadto ukończyła studia podyplomowe, zakład kształcenia nauczycieli lub kurs kwalifikacyjny, w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności uczniów.

Z zapisów powyższych wynika, że zajęcia rewalidacyjne mogą być przydzielone nauczycielom posiadającym kwalifikacje odpowiednie do niepełnosprawności uczniów. Zajęcia rewalidacyjne są przewidziane jako forma wsparcia dla uczniów z niepełnosprawnością, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Jeżeli zaś chodzi o arteterapię to raczej jest prowadzona w ramach zajęć specjalistycznych organizowanych na podstawie przepisów o pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Celem arteterapii jest rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych.

Stosownie do § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2020 r., poz. 1309) szkoła zapewnia uczniom niepełnosprawnym:

1) realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego,

2) warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów,

3) zajęcia specjalistyczne, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach,

4) inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne,

5) integrację uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z uczniami pełnosprawnymi,

6) przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym.

Jeżeli inna forma rewalidacji wynika z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, to oczywiście dyrektor szkoły może zaproponować takie rozwiązanie. Należy jednakże pamiętać, że przepisy rozporządzenia są w tej kwestii dość kategoryczne – szkoła ma obowiązek realizować orzeczenie. Niestety, ani przepisy Prawa oświatowego, ani przepisy przedmiotowych rozporządzeń nie uwzględniają sytuacji braków kadrowych w szkole. Niezależnie od sposobu komunikacji z rodzicami, w świetle przepisów niezrealizowanie orzeczenia podlega rozliczeniu w ramach nadzoru pedagogicznego.