W związku z zawieszeniem zajęć do 25 marca 2020 nauczyciele pozostawali w gotowości do pracy. Czy w tym czasie nauczyciele muszą pracować w domach i przygotowywać zadania, konkursy, inne dla uczniów? I zostać z tego rozliczonym. Czy jest to już praca zdalna? Drugie pytanie: jak mogą pracować zdalnie placówki wychowania pozaszkolnego, które nie realizują podstawy programowej? (chodzi o zajęcia od 26-10.04.2020) W jaki sposób rozliczać nauczycieli?

Należy wyraźnie odróżnić gotowość do pracy (tzw. przestój) od wykonywania pracy np. zdalnie. Pojęcia te nie są tożsame. Za organizację pracy i czasu pracy nauczycieli odpowiada dyrektor jako ich przełożony służbowy, co dotyczy także okresu ograniczenia funkcjonowania placówek, zgodnie z art. 68 ust. 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, Dz. U. z 2019 r., poz. 1148 ze zm. oraz art. 94 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm. Dyrektor szkoły lub placówki w czasie nieobecności uczniów lub wychowanków mógł polecić nauczycielom jako ich przełożony służbowy wykonywanie przede wszystkim w sposób zdalny pracy obejmującej inne zadania niż prowadzenie zajęć bezpośrednio z uczniami lub wychowankami, a więc realizację zadań statutowych placówki, zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym, zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215). Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.) praca zdalna jest wykonywana poza miejscem jej stałego wykonywania (poza siedzibą placówki). Praca ta może obejmować przygotowywanie zadań i konkursów dla uczniów i wychowanków, które zostaną zrealizowane w trakcie nauki zdalnej lub po wznowieniu zajęć. Jeśli wszystkim lub niektórym nauczycielom dyrektor polecił wykonywanie pracy zdalnej przed 25 marca 2020 r., osoby te zachowują prawo do wynagrodzenia za wykonaną pracę na podstawie art. 80 KP. Prawo do wynagrodzenia za wykonaną pracę przysługuje tym nauczycielom od 25 marca 2020 r., którzy prowadzą zdalnie zajęcia z uczniami, realizują zadania statutowe lub zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. Z kolei jeśli przed 25 marca 2020 r. jak i od tego dnia poszczególni nauczyciele nie wykonywali na polecenie dyrektora pracy w wymiarze zgodnym z wymiarem zatrudnienia, pozostawali w gotowości do jej wykonywania, co uprawnia do wynagrodzenia za przestój na podstawie art. 81 § 1 KP, a nie za wykonaną pracę. Sytuacja każdego nauczyciela musi więc zostać rozpatrzona indywidualnie.
Placówka wychowania pozaszkolnego może realizować zadania zdalnie tak samo jak inne placówki, szkoły i przedszkola, a więc przykładowo z wykorzystaniem materiałów zamieszczanych na platformach edukacyjnych, dostępnych w radio i telewizji, materiałów opracowanych przez nauczycieli lub wskazanych przez nich w innych źródłach, przez bezpośrednie kontaktowanie się w wychowankami np. na komunikatorach i chat’ach, przez przesyłanie pocztą elektroniczną propozycji aktywności zgodnej z zadaniami danej placówki, itp. (§ 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, Dz.U. z 2020 r., poz. 493 ze zm.). Natomiast same zasady rozliczania nauczycieli z czasu pracy w zakresie pensum i ewentualnych godzin ponadwymiarowych (o ile zostały im przydzielone) musi określić dyrektor danej placówki na podstawie § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia, ponieważ ustawodawca ich nie uregulował.