Jako dyrektor szkoły przeszedłem na emeryturę 5 lat temu i otrzymałem odprawę emerytalną. Następnie zostałem zatrudniony na stanowisku managera oświaty w tej samej placówce na czas określony (jako pracownik niesprawujący nadzoru pedagogicznego). Czy kończąc okres pracy określony w umowie, należy mi się odprawa za przepracowany okres na tym stanowisku?

Jak wywnioskowano z zapytania, w przestawionej sytuacji mamy do czynienia z osoba, która w latach poprzednich zatrudniona była w szkole w oparciu o zapisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 z późn. zm. – dalej Karta Nauczyciela) na stanowisku nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora. Po rozwiązaniu „nauczycielskiego” stosunku pracy i otrzymaniu odprawy emerytalnej osoba ta podjęła pracę również na stanowisku dyrektora, ale zatrudnienie nastąpiło w oparciu o zapisy ustawy z dnia z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282 z późn. zm. – dalej uops), zakładając, że mamy do czynienia z zatrudnieniem w szkole prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego.

Co do zasady odprawa emerytalna ma charakter świadczenia jednorazowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 marca 2010 r. (sygnatura: II PK 239/09): „decydujące znaczenie w nabyciu prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej ma przejście na emeryturę lub rentę połączone z definitywnym ustaniem stosunku pracy, czyli zmiana pracowniczego statusu prawnego na status emeryta lub rencisty przez pracownika, który w związku z ustaniem stosunku pracy korzysta z uzyskanych uprawnień emerytalnych lub rentowych. Przyczyna ustania lub rozwiązania przez pracownika stosunku pracy nie pozbawia prawa do przysługującej mu powszechnej i jednorazowej odprawy emerytalnej lub rentowej, skoro art. 921 § 1 KP uzależnia prawo do tej odprawy od przejścia na emeryturę lub rentę w związku z ustaniem stosunku pracy, bez względu na jego przyczynę”.

Dosyć często zdarzają się sytuacje, w których w samorządzie zatrudniana jest osoba, która uzyskała emeryturę i która otrzymała wcześniej odprawę emerytalno-rentową, w związku z zakończeniem zatrudnienia w połączeniu z przejściem na rentę (emeryturę) u innego pracodawcy. Powstaje od lat problem, czy w dniu zakończenia zatrudnienia tej osoby należy wypłacić jej tzw. odprawę uzupełniającą. Orzecznictwo idzie w takiej sytuacji w kierunku wypłaty tzw. odprawy uzupełniającej, m.in. orzeczenie Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z 27.06.2016 r. (IV P 35/16), orzeczenie Sądu Najwyższego 5.06.2007 r. (I PK 58/07).

Jako nauczyciel pytający mógł otrzymać odprawę emerytalną uzależnioną od stażu pracy nauczycielskiej. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury/renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę/rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który przepracował w szkole:
1. mniej niż 20 lat – przyznaje się odprawę w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy;

2. co najmniej 20 lat – przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy (art. 87 ust. 1 i ust. 2 Karty Nauczyciela).

Z kolei, zgodnie z art. 38 ust. 3 uops, w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości:
1) po 10 latach pracy – dwumiesięcznego wynagrodzenia;
2) po 15 latach pracy – trzymiesięcznego wynagrodzenia;
3) po 20 latach pracy – sześciomiesięcznego wynagrodzenia.

W przedstawionej sytuacji pytający ma roszczenie o uzupełnienie wysokości odprawy emerytalnej do pułapu wskazanego w uops.