Jestem dyrektorem od 10 lat, w tym roku kończy mi się kadencja. Do emerytury brakuje mi 4 miesięcy. Czy starosta może bez konkursu przedłużyć mi na jeden rok powierzenie tego stanowiska?

Przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r., poz. 900) w sposób niebudzący wątpliwości określają sposób powierzenia stanowiska dyrektora szkoły w szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez organy samorządu terytorialnego. Organy prowadzące tych placówek są zobowiązane przeprowadzić konkurs w wyniku, którego będzie wyłoniony kandydat na stanowisko dyrektora szkoły. Stosownie do art. 63 ust. 10 u.p.o. kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu; kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska dyrektora. Obowiązek przeprowadzania konkursu jest przejawem demokratyzacji stosunków oświatowych. Na podstawie art. 63 ust. 12 u.p.o. w drodze wyjątku organ prowadzący może powierzyć stanowisko dyrektora szkoły bez obowiązku przeprowadzania konkursu w dwóch sytuacjach: do konkursu nie zgłosił się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono żadnego kandydata. Prymat metody powierzenia stanowiska dyrektora szkoły w drodze konkursu został wielokrotnie potwierdzony w orzecznictwie sądów administracyjnych, które dość rygorystycznie podchodzą do kwestii powierzenia stanowiska dyrektora szkoły osobie niewyłonionej w drodze konkursu.

Instytucja przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły jest instytucją szczególną, która nie została przewidziana w przepisach Prawa oświatowego, a w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 (Dz. U. 2020 r., poz. 493) albo w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2022 o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r., poz.103). Zgodnie z § 11h ww. rozporządzenia w przypadku konieczności obsadzenia stanowiska dyrektora jednostki systemu oświaty przed dniem 2 września 2020 r. organ prowadzący mógł przedłużyć powierzenie stanowiska dyrektorowi jednostki systemu oświaty na okres nie dłuższy niż do dnia 31 sierpnia 2021 r. Z kolei stosownie do art. 58a ww. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w przypadku konieczności obsadzenia stanowiska dyrektora jednostki systemu oświaty przed dniem 2 września 2022 r. organ prowadzący mógł przedłużyć powierzenie stanowiska dyrektorowi jednostki systemu oświaty, po uzyskaniu pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny oraz po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, na okres nie dłuższy niż do dnia 31 sierpnia 2023 r., jednak nie krótszy niż jeden rok szkolny.

Jak można zauważyć przepisy szczególne nie będą mogły być stosowane w roku 2023 r. Oznacza to, że organ prowadzący nie ma prawnej możliwości przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły, niezależenie od tego, ile danemu dyrektorowi brakuje przepracowanego stażu do osiągnięcia wieku emerytalnego.