Nauczycielka zatrudniona na podstawie mianowania, w luty ukończyła 60 lat. W nowym roku szkolnym nie mam dla niej pełnego etatu i zamierzam jej wręczyć pismo o ograniczeniu etatu do 1/2. Rozumiem, że jeśli nauczycielka nie przyjmie nowych warunków, to zgodnie z przepisami rozwiązuję z nią stosunek pracy przez wypowiedzenie. Jaka odprawa jej wówczas przysługuje? Czy może być jeszcze inny sposób rozwiązania umowy, jeśli nauczycielka nie zgodzi się przyjąć nowych warunków zatrudnienia?

Zatrudnienie nauczyciela na podstawie mianowania wiąże się ze stabilizacją stosunku pracy nauczyciela, a także z pewnością zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin. W praktyce oznacza to, że nauczycielski stosunek pracy zawarty na podstawie mianowania można zmienić albo rozwiązać tylko w przypadkach i w czasie określonym w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762). Oczywiście zawsze można w każdym czasie rozwiązać stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania na mocy porozumienia stron.

W przypadku, w którym dla nauczyciela mianowanego brakuje godzin niezbędnych do zatrudnienia go w pełnym wymiarze czasu pracy, dyrektor szkoły jest zobowiązany zastosować art. 20 KN. Stosownie do art. 20 ust. 1 pkt 2 KN dyrektor szkoły w przypadku częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. W przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania dyrektor szkoły może złożyć nauczycielowi propozycję ograniczenia zatrudnienia do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązkowego wymiaru godzin. Jeżeli nauczyciel wyrazi zgodę, to jego wymiar zatrudnienia podlega ograniczeniu. Brak zgody nauczyciela mianowanego na ograniczenie etatu powoduje to, że dyrektor szkoły musi rozwiązać z nauczycielem stosunek pracy.

Na podstawie art. 20 ust. 2 KN nauczycielce zatrudnionej na podstawie mianowania, z którą nastąpi rozwiązanie stosunku pracy należy wypłacić odprawę w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Jeżeli wraz z rozwiązaniem stosunku pracy nauczycielka uzyska decyzję przyznającą emeryturę, to wtedy należy jej również wypłacić odprawę emerytalną na podstawie art. 87 KN (dwukrotności albo trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia w zależności od stażu pracy w danej szkole).

W stanie faktycznym, o którym mowa w pytaniu nie ma innej możliwości rozwiązania stosunku pracy z inicjatywy pracodawcy. Teoretycznie pracodawca mógłby próbować rozwiązać stosunek pracy na podstawie porozumienia stron, ale wymagałoby to zgody pracownika. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypłaty odprawy jest oczywiście niekorzystne dla pracownika więc raczej nie wyrazi na nie zgody. Dodatkowo mogłaby powstać wątpliwość czy pracodawca proponując rozwiązanie stosunku pracy na podstawie porozumienia nie próbuje uniknąć wypłaty odprawy. Takie działanie może być uznane za działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.