W szkole prowadzonej przez samorząd zatrudniamy 2 palaczy-konserwatorów: jedną osobę na cały etat (8 godzin dziennie), drugą – na pół etatu (4 godziny dziennie). W niedzielę jeden z palaczy ma dyżur (na zmianę) 1,5 godziny rano (8:00-9:30) i 1,5 godz. wieczorem (18:00-19:30) Za niedzielę pracownik dostaje cały dzień wolny (poniedziałek). Co w wypadku, gdy pracownik musi przyjść w sobotę na 1,5 godziny rano (8:00-9:30) i 1,5 godziny wieczorem (18:00-19:30), jak rozliczyć te godziny? A co w sytuacji, gdy pracownik przychodzi w sobotę na 3 godz. (7:00-10:00)?

Stosownie do art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 530) jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, w której pracownik samorządowy jest zatrudniony, na polecenie przełożonego wykonuje on pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach także w porze nocnej oraz w niedziele i święta. Na podstawie art. 42 ust. 3 ww. ustawy pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu. W zakresie nieuregulowanym w ustawie o pracownikach samorządowych stosuje się przepisy Kodeksu pracy.

Z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o pracownikach samorządowych nie zawierają przepisów regulujących kwestię wynagradzania pracy w niedziele, święta i dni wolne wynikające z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, to należy zastosować art. 151³ Kodeksu pracy: pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. Przepis art. 42 ustawy o pracownikach samorządowych będzie miał zastosowanie w przypadku, w którym do końca miesiąca pracownikowi nie udzielono dnia wolnego. Nieudzielenie za tę pracę dnia wolnego będzie powodować, że dojdzie do złamania zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy w okresie rozliczeniowym czasu pracy. W rezultacie praca w sobotę stanie się pracą w godzinach nadliczbowych. Za powyższą wykładnia opowiada się Państwowa Inspekcja Pracy, choć trzeba zaznaczyć, że Departament Prawny Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przyjął inne stanowisko ww. sprawie (pracownikowi należałoby oddać 3 godziny wolnego w inny dzień, a nie cały dzień).
Reasumując jeżeli pracownik palacz-konserwator pracował w sobotę 3 godziny (niezależnie od układu) to należy mu udzielić całego dnia wolnego. Jednocześnie należy pamiętać o zapewnieniu nieprzerwanego tygodniowego wypoczynku (35 godzin).