Nauczyciel zatrudniony przez mianowanie do 30 czerwca br. przebywa na urlopie macierzyńskim. W przyszłym roku szkolnym zabraknie dla niego godzin.Czy można mu wypowiedzieć stosunek pracy w maju br. za trzymiesięcznym wypowiedzeniem z art. 20 KN?

Co do zasady pracownica przebywająca na urlopie macierzyńskim jest chroniona przed zwonieniem (zarówno rozwiązaniem umowy, jak i jej wypowiedzeniem). Karta Nauczyciela nie reguluje wogóle ochrony zatrudnienia nauczycieli nieobecnych z różnych powodów tak jak kodeks pracy. Dodatkowo odsyła, w sprawach nieuregulowanych, do przepisów właśnie kodeksu pracy. Z jednej więc strony, sprawa wydaje się jasna i tak większość prawników i sądy niższych instancji to interpretują.

Z drugiej strony, pojawiają się wyroki Sądu Najwyższego, które podważają powyższe rozumowanie. Zdaniem Sądu Najwyższego przepisy "ochronne" z kodeksu pracy nie dotyczą nauczycieli zatrudnionych przez mianowanie, ponieważ mówią o zakazie wypowiadania umowy o pracę, a mianowanie jest pozaumownym stosunkiem pracy. I tak, np. 

Uchwała SN z dnia 7 grudnia 2006 r. I PZP 4/06:

W przypadku istnienia podstaw do rozwiązania stosunku pracy z mianowanym nauczycielem z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela nie stosuje się art. 41 Kodeksu pracy.

Wyrok SN z dnia 2 sierpnia 2012 r. II PK 3/12:

Regulacja sposobów i trybu rozwiązania, zmiany lub rozwiązania stosunku pracy mianowanego nauczyciela jest w Karcie Nauczyciela wyczerpująca i zupełna, co prowadzi do uznania, iż art. 39 k.p. który reguluje wyłącznie zakaz wypowiadania umów o pracę, do szczególnej regulacji statusu nauczycieli mianowanych nie został włączony. Oznacza to, że przepis art. 39 k.p. nie znajduje w ogóle zastosowania do nauczycieli mianowanych(...)

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że w przypadku zwolnienia nauczycielki mianowanej w trakcie urlopu macierzyńskiego Sąd Najwyższy znów stwierdzi, że przepisy kodeksu pracy nie mają zastosowania do nauczycieli mianowanych. Sądy pracy nie zawsze orzekają w ten sposób. W większości przypadków uznają stosowanie przepisów kodeksu pracy w stosunku do nauczycieli zatrudnionych również przez mianowanie.

W mojej opinii rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określonych w art. 20 KN dotyczy (a przynajmniej powinno) wszystkich nauczycieli, zarówno mianowanych jak i zatrudnionych na umowę o pracę i żadna ochrona kodeksowa nie powinna mieć tu zastosowania. Przepis ten jest wyjątkiem tak samo jak przepisy kodeksu pracy mówiące o tym, że rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem np. w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Art. 20 Karty Nauczyciela jest takim właśnie przepisem, tam też jest mowa o likwidacji szkoły - całkowitej lub częściowej oraz dodatkowo, ze względu na specyfikę organizacji pracy, zmianach organizacyjnych.

Z powyższego wynika, że Karta Nauczyciela w pełni reguluje kwestie zatrudnienia i zwalniania nauczycieli i nie powinno się tu stosować przepisów kodeksu pracy. 

Podejmując decyzję o zwolnieniu nauczyciela dyrektor każdorazowo naraża się na ewentualny proces. W przypadkach tak kontrowersyjnych jak "ochrona kodeksowa" ryzyko to jest o wiele większe.