Czy nauczycielowi, który zostaje zwolniony z pracy w celu stawienia się w sądzie, powinno wypłacić się wynagrodzenie, czy traktować to jako niepłatne oddelegowanie? Jak traktować wezwanie wystawione przez kancelarię adwokacką, a nie przez sąd (adwokat przypomina o terminie rozprawy, która została przeniesiona)?

Kwestię zwolnień od pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracowniom zwolnień od pracy.
Zgodnie z § 6 Rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.
§ 3 Rozporządzenia wymienia dowody usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wśród nich znajduje się w pkt. 4 - imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia - w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika na to wezwanie.

Pracownik musi więc dostarczyć pracodawcy imienne wezwanie sądu na rozprawę w danym dniu w charakterze strony lub świadka, na którym widnieć będzie adnotacja sądu potwierdzająca obecność pracownika na rozprawie, zatem dokument taki moze przedłożyć dopiero po rozprawie. W opisanym przypadku istotne jest, czy pracownik w ogóle otrzymał wezwanie, czy też jego obecność na rozprawie nie jest obowiązkowa (wówczas może nie uzyskać od sądu stosownego wezwania, a tym samym nie będzie mógł usprawiedliwić swojej nieobecności).

Zwolnienie od pracy w omawianej sytuacji jest co do zasady bezpłatne. Na podstawie § 16 ust. 2 Rozporządzenia, w przypadku skorzystania przez pracownika z takiego zwolnienia, pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu - w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia.